Schaterend zie ik hoe in ‘De luizenmoeder’ het schoolhoofd laf achter het raam blijft toekijken hoe ouders elkaar zowat de koppen inslaan op het schoolplein. Aan uit de hand gelopen conflicten geen gebrek in deze serie. Leuk in een comedy. Jammer dat het ook zo herkenbaar is. Want met al onze assertiviteit vraagt deze tijd meer dan ooit om dialoog.
Luidruchtig staken
We pikken het niet meer als er voor ons besloten wordt. Leiderschap wordt niet zonder meer geaccepteerd. Ik zie het thuis aan mijn expressieve dochter van vijf. Als ik haar zonder vooraankondiging vertel dat we NU moeten gaan, gooit ze om te beginnen allerlei vertragingstechnieken in de strijd. En als dat niet werkt, kruipt ze onder de tafel en zet geen stap meer. Oftewel ze staakt. En dat doet ze luidruchtig. Kortom een tien met een griffel en een zoen van de juffrouw voor sabotagetechnieken.
Stiekem afhaken
Wij, grote mensen, zijn net zulke saboteurs. Alleen zien onze technieken er nét iets anders uit. Wij gaan misschien niet letterlijk staken als we het oneens zijn tijdens de vergadering, maar pakken onze mobiel en checken de social media. We hebben de ‘arena’ dan al lang verlaten. Of we maken bij het koffiezetapparaat grapjes over ‘wat onze baas nu weer heeft bedacht’. Dat gaat immers toch niet werken.
Maar wat nou als we zouden leren om over onze verschillen te praten? Als we er niet voor weglopen, maar het gesprek aangaan. Hoe zou de wereld eruitzien als we naar alle stemmen in een groep zouden luisteren? Of naar alle stemmen in onszelf? Wat als we die ene collega die altijd andere ideeën heeft dan de rest van ‘ons’ deze keer niet wegzuchten, maar naar haar luisteren?
Het Moet Anders!
Als procesbegeleider hanteer ik vaak de principes van Deep Democracy; een methode die je leert hoe je de dialoog aangaat. Bijzonder aan deze methode is dat afwijkende meningen juist worden meegenomen en dat, kort gezegd, alles wat gezegd moet worden, gezegd kan worden.
Zo was er een groep ouders die het volstrekt oneens was met de klassenindeling voor het volgende schooljaar. Er wordt gemopperd aan de keukentafel, vervolgens op het schoolplein en uiteindelijk schrijft een aantal ouders een brief naar de directeur, want Dit Moet Anders!
Het Kan Anders!
Normaal gesproken zou de directeur de ouders uitnodigen, voor de klas gaan staan en haar standpunt verdedigen. Waarop de ouders dan zouden kunnen reageren. Deze keer wil zij het anders aanpakken. Geen ‘luizenmoederscène’ op deze school. Ze wil graag in gesprek met de ouders en hen de ruimte geven hun zorgen te delen. Dus nu voeren we een gesprek in plaats van een discussie. Het voelt ongemakkelijk als de onderliggende emoties snel hun weg naar het daglicht vinden, maar zo kunnen we wel samen beide kanten verkennen. Wat blijkt? De betreffende klas heeft afgelopen jaren aan de lopende band vervangers voor de klas gehad. De ouders gunnen de kinderen een stabiel schooljaar en voelden zich niet gehoord in hun zorgen. Na dit gesprek is de lont uit het kruitvat, zelfs zonder aanpassing van de klassenindeling.
De echte wereld
Wat dat betreft is de basisschool net de echte wereld. Laten we eens écht gaan luisteren naar die zogenoemde dwarsliggers. En laten we deze wijsheid meenemen in onze besluiten. Het is misschien niet zo grappig als geëscaleerde situaties in ‘De luizenmoeder’, maar op deze manier krijgen we wel betere besluiten. Én we kunnen op een fijnere manier met elkaar samenwerken. Wil jij ook wel eens een gesprek op voeten voeren? Neem contact op voor een workshop Deep Democracy (h.vankeijsteren@spectrumelan.nl)